Alan Sokal og vísindastríðið

Það er ekki oft sem atburðir í hugvísindadeildum háskóla komast í heimsfréttirnar. En uppátæki Alans Sokals rataði á forsíðu The New York Times 18. maí 1996 („það var að vísu heldur lítið í fréttum þann dag", segir Sokal sjálfur), og í kjölfarið fylgdu forsíðufréttir í International Herald Tribune, Observer og Le Monde. Segja má að með þessu prakkarastriki hafi Sokal ritað nafn sitt á spjöld hugmyndasögunnar, og líklega verður það rifjað upp með reglulegu millibili um ókomna tíð.

Sokal er 53 ára, prófessor í eðlisfræði og stærðfræði við University College í London og New York University. Hann sinnir fyrst og fremst rannsóknum í safneðlisfræði og skammtasviðsfræði. Því til viðbótar hefur hann með gabbinu fræga og skrifum í kjölfar þess skipað sér á bekk með vísindaheimspekingum.

Mikið vatn er til sjávar runnið síðan, og mikið hefur breyst í akademíunni og heiminum. Þarna um miðjan síðasta áratug geisaði einskonar kalt stríð meðal háskólamanna, þar sem vísindalega þenkjandi mönnum rann kalt vatn milli skinns og hörunds þegar þeir sáu hvernig „vinstrisinnaðir menningarfræðingar" þóttust vita allt um vísindin, en höfðu greinilega ekki glóru um hvað þeir voru að tala. Hugvísindamennirnir sökuðu vísindamennina aftur á móti um einfeldningshátt og sögðu þá hreinlega ekki skilja innsta eðli þeirra eigin viðfangsefna - vísindanna. Þetta kalda stríð gekk undir nafninu „vísindastríðið" (science wars).

Þetta stríð er búið. Hvort Sokal átti þátt í að leiða það til lykta skal ósagt látið, enda mun tíminn einn leiða það í ljós.

(Lesbók 16. ágúst 2008)